Poedercoaten – Een goed alternatief voor spuiten

Poedercoaten

Bron: Bromfiets Nr 5, 2001
Auteur: TOM HAANSTRA
Dit artikel is nog steeds hier te bestellen: http://shop.targetpress.nl/index1.html

Het dunne laagje kleur dat de restauratie van een brommer zo mooi maakt is iets waar de meeste hobby'isten (wijselijk) vanaf blijven. Een goede spuiter, die ook nog eens zin in een brommer heeft, kan de originele kleuren perfect namaken en de onderdelen mooier dan nieuw afleveren. Daar hangt meestal wel een behoorlijk prijskaartje aan. Er is ook een goedkopere oplossing: poedercoaten.



Zeker geen nieuw proces (Sparta paste deze laktechniek al in de jaren zestig toe). Niet zolang geleden leek het vaak op 'sinaasappel-spuitwerk'. Ondertussen is het procedé van het poedercoaten een stuk verder en is een gecoat frame niet meer als zodanig te herkennen. Wekelijks komen er nog nieuwe poederkleuren op de markt en zelfs een blanke laklaag met metallic-effect is mogelijk. Voor we gaan kijken naar wat we zelf kunnen voorbereiden aan ons brommertje, moeten we eerst 'in het proces duiken'.



Bij poedercoaten wordt er een laag poedervormige lak op het metaal aangebracht. Deze blijft zitten doordat een electrostatisch veld bij het aanbrengen ervoor zorgt dat de metaaldelen de lak aantrekken. Eenmaal bedekt met een dunne laag poeder, gaan de delen de oven in. Bij een temperatuur van ongeveer 180 graden verandert het poeder in vloeibare lak. Dit spreidt zich uit over het oppervlak en vormt zo een relatief dikke (in vergelijking met spuitlak), zeer duurzame laag. Simpel, maar er zitten een aantal adders onder het gras. Zo moeten de delen die we gaan behandelen brandschoon zijn, en dus gestraald worden. Roestputjes, deuken en krassen kunnen niet, zoals bij spuiten, eerst geplamuurd worden. Plamuur ver- brandt onherroepelijk in de oven. Ook tin, waarmee een deuk 'volgestort' is, smelt tijdens het bakken.



Wat kunnen we zelf?
Zelf kunnen we veel doen. Het is nodig alle bewerkingen van tevoren te doen, zodat er bij het poedercoatbedrijf geen nabewerking meer gedaan hoeft te worden voor het stralen begint. Gaten en scheuren moeten gelast of hardgesoldeerd worden. Alles wat maar los kan, moet ook echt uit elkaar. Denk hierbij aan rubbers die in het frame of in de achterbrug zitten, het stuurslotje uit de voorvork en de kunstof lagertjes uit een Puch rempook. Een kettingkast of het gedeelte van het frame waar de motor heeft gezeten, zit vaak onder een dikke laag vet. Dit gaat met stralen niet weg, en zorgt tijdens het bakken van de lak voor grote problemen. Het smelt en verspreidt zich over het blanke metaal waardoor de hechting van het poeder verloren gaat. Alle delen kunnen we het beste met wasbenzine o.i.d. eerst schoonmaken voordat we ze wegbrengen. De man met de spuit weet niet waar wel en geen lak moet komen. Wij wel, dus zullen we zelf aan de slag moeten. Schroefdraden waar lak op zit, zijn onbruikbaar en moeten dus blank blijven. Alle draadgaten 'blinden we af' met een passende bout. Draai deze niet helemaal vast omdat anders bij het demonteren de lak naast het gat kan beschadigen. Het beste is om lange bouten te nemen en deze dan ook een flink stuk uit te laten steken zodat er makkelijk omheen gestraald kan worden. In de handel zijn siliconen dopjes te koop die heel handig zijn voor het afdekken van uitwendige draad. Maar een dopmoer kan natuurlijk ook.



De laagdikte van de lak is in vergelijking met spuitlak enorm en daar moet dan ook rekening mee gehouden worden. De hendels op het stuur passen niet meer zonder geweld. De binnenpoten van een voorvork moeten ook blank blij- ven. Hiervoor kan gewoon schilderstape gebruikt worden. Een dikke laag tape kan goed tegen stralen. Na het bakken is alleen de lijm kapot, waardoor je het er makkelijk af kan halen. Sommige bedrijven brengen een zinkfosfaatlaag aan na het stralen. Bij zuigerstangen van schokbrekers, voorvork en andere blanke delen is dit 'not done'. Bij het spoelen komt er water op deze delen waarna ze in de oven enorm roesten. Wie de vertanding van zijn schakelpook laat meecoaten heeft ook een leuk klusje voor aan de keukentafel. Zolang er nog maar ergens een restje lak in een van de groefjes zit, past de pook niet op de as.



Stroef
Ook aluminium en andere non-ferro metalen kunnen worden gecoat. Verchroomde delen kunnen beter niet worden gecoat. De hechting op het (gestraalde) chroom is een stuk slechter en bij verroest chroom (waarom laat je het anders overcoaten) komt het chroom er met lak en al vanaf. Ontchromen is dan ook de beste oplossing maar daar zit natuurlijk weer een prijskaartje aan. Zorg er ook voor dat er geen coat op de schroefdraad van de tank komt. Het lost niet op, maar het wordt wel een beetje zacht waardoor de dop er heel stroef op gaat. Natuurlijk is het prachtig om ook de cilinder en de kop in kleur te laten coaten. Dat dacht ook ondergetekende met zijn rijwindgekoelde Tomos 4 L. De laklaag kan makkelijk tegen de hoge temperatuur maar isoleert ook nog eens heel goed. Dus waren warmlopers niet zeldzaam. Poedercoat is ook met heel agressieve verfafbijt niet op te lossen dus ... krabben maar.



Na het coaten is alle anti-roestbescherming die in de holle ruimte(s) van bijvoorbeeld het frame en de achterbrug zit, verbrand. Samen met nog wat ijzerhoudend straalstof is roest van binnenuit meer een zekerheid dan een kans geworden. Probeer zoveel mogelijk stof weg te blazen of te zuigen en ga dan vervolgens kwistig met de tectylbus in de weer. In vergelijking met spuitlak is poedercoat een beetje zachter, waardoor we vooral bij donkere kleuren snel krassen zien. Nu is er ook een blanke coating mogelijk. Die is een stuk harder en geeft een mooiere glans dan de rubberachtige gloed van een enkele laag. Voordeel van deze zachtere laag is dat het veel slagvaster is en steenslag lang niet zo snel voorkomt. Een goede waslaag is ook voor poedercoat het beste onderhoud. Dit is allemaal heel mooi als we perfecte onderdelen hebben die zo weer gemonteerd kunnen worden. Is ons brommertje ten prooi gevallen aan roest of schade dan lijkt het er op dat we niets kunnen met poedercoat; het is immers niet mogelijk om te plamuren. Toch is ook nu dit proces heel bruikbaar, maar dan als grondlaag voor het spuiten. Door het stralen is er geen roest meer (als het goed wordt gedaan) en kunnen we makkelijk aan de slag met plamuur. Door de laagdikte is het nu ook mogelijk om roestputjes gewoon weg te schuren waarbij de coat in de putjes achterblijft.